Oppervlaktereiniging - Schilderijen reinigen / schoonmaken

Het schoonmaken van een schilderij is een belangrijke behandeling. Het gaat niet alleen om het herstel van het oorspronkelijk uiterlijk (zoals de kunstenaar het bedoeld heeft). Het is tevens een preventieve conserveringsmaatregel die ervoor zorgt dat het schilderij niet sneller veroudert. Vuil kan bijvoorbeeld leiden tot ongewenste chemische reacties, de werking van licht vergroten (donkere oppervlaktes absorberen meer licht) en zelfs schimmel of schade door insecten bevorderen. Daarom is een grondige en professionele oppervlaktereiniging belangrijk.

 ​​

​

Vuil identificeren

Het klinkt eenvoudiger dan het is: maar om vuil te verwijderen, moet je het eerst als zodanig herkennen. Want niet alles wat in eerste instantie stoort of afwijkt, is automatisch vuil.  Om onderscheid te kunnen maken tussen ongewenste vervuiling en (bijv.) een gewenste patina, een artistiek stijlelement of een historisch relevant gebruiksspoor, heb je een goede materiaalkennis, kunsthistorische kennis, en ervaring nodig.

Pas nadat het schilderij zorgvuldig is onderzocht, de gebruikte technieken en het te verwijderen vuil zijn geïdentificeerd, kan de zoektocht naar een geschikt reinigingsmiddel beginnen.

 

Methoden voor het reinigen van een schilderij

De reinigingsmethoden zijn zeer divers. Er zijn droge/mechanische methoden zoals het gebruik van een borstel, spons of scalpel en methoden op water- of oplosmiddelbasis. Meestal wordt een combinatie gebruikt, bijvoorbeeld eerst droog reinigen met borstel en scalpel en daarna een behandeling met een waterig reinigingsmiddel, uitgevoerd met wattenstaafjes en/of een gel.

 

Het juiste reinigingsmiddel kiezen

Voor een efficiënte en zachte reiniging is de keuze van het juiste reinigingsmiddel cruciaal. Chemische kennis is essentieel omdat het kiezen van het verkeerde reinigingsmiddel op korte of lange termijn schade kan veroorzaken. Vóór het reinigen worden testen op kleine oppervlaktes uitgevoerd om het optimale reinigingsmiddel te vinden.

Voor het reinigen wordt vaak gebruik gemaakt van het Modular Cleaning Program (MCP). Bij deze methode worden de pH-waarde en de geleidbaarheid van het schilderoppervlak gemeten. Als reinigingsmiddel wordt vervolgens een op maat gemaakte buffer gebruikt, waaraan eventueel ook een bevochtigingsmiddel of complexvormer wordt toegevoegd. Dit wordt aangebracht met wattenstaafjes of als gel met een kwast en vervolgens gereinigd met aangepast water (met de juiste pH-waarde).

​

​

 

​

​

​